Астананың түбіндегі, аумағы атшаптырым жерді алып жатқан «Polytech Astana» ЖШС зауытына редакция тапсырмасымен арнайы барып қайттық. Өндіріс пен тұрғын үй құрылысына қажетті құбырлар шығарумен айналысатын бұл компания 2004 жылы ашылған.
Зауытқа 2013 жылдан бері №1 Индустриялық парктен жер бөлініп, толық негізде түрлі өлшемдегі құбыр шығаруды қолға алған. Жалпы құны 4,15 млрд теңге инвестиция салынған өндіріс орнының өзіндік ерекшелігі көп. Кәсіпорынның техникалық директоры Марат Сәдуақасов цех ішін аралай жүріп, өзімізден шығып жатқан өнім жайын түсіндіріп берді.
«Басты өніміміз – су құбырлары, сондай-ақ газ желілерін жүргізуге, электр желілерінің сыртын қаптауға арналған құбырлар. Қосымша күкірт қышқылына төтеп беретін, қысымға шыдамды, әсіресе «ҚазАтомПром» сияқты кәсіпорындар пайдаланатын құбырлар да бар. Жалпы, әр құбырдың өзіндік ерекшелігі, неге жарамды немесе жарамсыз екені туралы мәлімет болады. Тапсырыс берушілер де өзіне қажетті құбырдың не нәрсеге керектігін айтады. Сол бойынша өнім дайындаймыз. Ал негізгі шикізат – полиэтилен. Бұл химиялық зат біздің елден шықпайды. Біз оны Қытай, Ресей, Өзбекстан немесе Ираннан алдырамыз. Ал зауыттың жылдық қуаты – 15 мың тонна құбыр», дейді зауыттың техникалық директоры Марат Сәдуақасов.
Оның сөзінше, шикізат өзімізден шықса, өнім бағасында да көп өзгеріс болады. Өзгеріс болғанда да, баға төмендейді. Өйткені не керектің бәрі өзімізден табылып тұрса, құбыр бағасы да тым аспандамайтыны анық қой. Ал қазір шикізаты сырттан болған соң шығар, өнім бағасы арзан деуге келмейді. Мұндағы баға өнімнің ұзындығы не көлеміне емес, салмағына қарай қойылады. Мысалы, диаметрі 160-тық құбырдың бір метрге шаққандағы салмағын есептесек, бұл – 3 765 теңге.
«Рас, дәл қазір өнімге сұраныс жоқ емес бар, бірақ елдегі үлкен компаниялар Қытай немесе Ресейге тапсырыс беріп алдыратыны да рас. Елден шығатын өніміміз сырттан келетін тауардан еш кем емес. Тіпті артық десек те болады. Ал отандық өнімге деген Үкімет қолдауы тоқтамаса, белгілі бір келісім-шартпен жыл бойына сатып алу мәселесі жолға қойылса, елдегі өнім шығаратын кәсіпорындардың қадамы алға жылжи түседі. Егер отандық кәсіпорын шығарған тауардың осылайша сатып алу үдерістерін жеңілдетіп, сапасы мен үлесін арттыру сынды жұмыстарын бір жүйеге түсірсе, онда экономикалық көрсеткішіміз де жаман болмасы анық», дейді Марат Сәдуақасов.
Бүгінде кәсіпорын құбырлары арнайы тапсырыспен Астана, Алматы, Қостанай, Ақтау мен Атырау қалаларына жіберіліп жатыр. Айта кету керек, серіктестіктен шығатын диаметрі 16-лық құбырларды электр желілерін қаптауға пайдаланса, ең үлкен 1 200 диаметрлі құбырлар жерасты жылу желілерін жүргізгенге таптырмас өнім. Ал сапасына келсек, бұлардың жарамдылық мерзімі 50 жылға дейін жетеді. Бүгінде көбіне-көп 110 диаметрлік құбырлардан жоғары қарай өлшемдегі құбырларды өзіміздегі құрылыста көбірек қолданылады екен.
Төрт ауысыммен жұмыс істейтін зауытта дәл қазір 70 адам өз нәпақасын тауып жүр. Көпшілігі техникалық және механикалық мамандықтарды игерген. Сондай-ақ жұмысшыларға арнайы автобус қарастырылған. Бір мезгіл тегін ас беріледі. Ең төменгі айлық – 200 мың теңге көлемінде.
«Құбырдың көлемінен бөлек, ұзындығы да тапсырыс берушінің сұранысына қарай жасалады. Мысалы, қазір жүк тиейтін бөлігі 12 не 13 метрлік үлкен көліктер бар. Диаметрі 160-тан жоғары болатын құбырлардың ұзындығы да соған сәйкес құйылады. Ал диаметрі одан кіші құбырлардың ұзындығын арнайы орам арқылы бір шақырымға дейін дайындаймыз. Әртүрлі өлшемдегі құбырды ерітіп құятын жабдықтардың барлығы да заманауи технологиялар», дейді зауыттың техникалық директоры.
Зауыт басшысының айтуынша, зауытта Қытайдан әкелген арнайы құрылғы арқылы диаметрі 16 мен 160 болатын құбырлар шығады. Ең үлкен диаметрдегі (1000-1200 дм) құбырлар неміс технологиясымен жасалған балқыту аппаратында құйылады. Ал орташа көлемдегі құбырлар Финляндиядан келген жабдықтармен дайындалады екен.
«Құбыр дайындауда ең қажетті – «полиэтилен» дейтін дүние біздің елде дайындалмайды. Дәл осы затты өзімізден шығаруға мүмкіндік жеткілікті. Тек тағы да осы жерде мемлекетіміз жағдай қарастырса дейміз», деп сөзін қорытты зауыт басшысы М.Сәдуақасов.